Nhiều người thắc mắc liệu chế độ ăn uống, đặc biệt là việc ăn mặn có nguy cơ hình thành sỏi thận hay không? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về mối liên hệ giữa ăn mặn và sỏi thận, giúp bạn có được kiến thức cần thiết để bảo vệ sức khỏe của bản thân.

I. Ăn mặn có ảnh hưởng đến nguy cơ hình thành sỏi thận không?

Có một mối liên hệ rõ ràng giữa việc ăn mặn và nguy cơ hình thành sỏi thận. Dưới đây là những giải thích khoa học và số liệu cụ thể để bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này:

Ăn mặn có thể hình thành sỏi thận

• Muối (natri clorua) khi được tiêu hóa sẽ tạo ra các sản phẩm phụ có khả năng kết hợp với canxi và oxalate, hai thành phần chính hình thành sỏi thận.
• Ăn nhiều muối làm tăng lượng canxi bài tiết qua nước tiểu. Canxi dư thừa trong nước tiểu kết hợp với oxalate dễ dàng hình thành tinh thể, dẫn đến sỏi thận.
• Chế độ ăn nhiều muối còn có thể dẫn đến tình trạng mất nước. Nước tiểu cô đặc do mất nước tạo môi trường thuận lợi cho hình thành sỏi.

- Dẫn chứng khoa học:

• Một nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) cho thấy, mỗi gam muối nạp vào cơ thể làm tăng 25% nguy cơ hình thành sỏi thận.
• Theo Tạp chí Dinh dưỡng Hoa Kỳ (AJCN), người có chế độ ăn nhiều muối có nguy cơ sỏi thận cao gấp 2 lần so với người ăn ít muối.

- So sánh lượng muối khuyến nghị và thực tế tiêu thụ:

• Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo mỗi người nên tiêu thụ dưới 5 gram muối mỗi ngày.
• Tuy nhiên, thực tế tiêu thụ muối trung bình của người Việt Nam cao gấp đôi so với khuyến cáo, lên đến 10-12 gram mỗi ngày.

||Bạn có biết: Cách làm giảm đau sỏi thận tại nhà đơn giản nhanh chóng

II. Cơ chế ảnh hưởng của ăn mặn đến nguy cơ sỏi thận

Ăn mặn có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận thông qua một số cơ chế sau:

- Tăng bài tiết canxi qua nước tiểu:

• Muối (natri clorua) khi được tiêu hóa sẽ tạo ra các sản phẩm phụ có khả năng làm tăng bài tiết canxi qua nước tiểu.
• Canxi là một thành phần chính trong sỏi thận. Do đó, khi lượng canxi bài tiết qua nước tiểu tăng cao, nguy cơ hình thành sỏi cũng tăng lên.

Ăn mặn làm cơ thể mất nước

- Gây mất nước:

• Chế độ ăn nhiều muối có thể dẫn đến tình trạng mất nước.
• Nước tiểu cô đặc do mất nước tạo môi trường thuận lợi cho hình thành tinh thể canxi oxalate, dẫn đến sỏi thận.

- Tăng hấp thu oxalate:

• Muối có thể làm tăng hấp thu oxalate từ thực phẩm trong đường tiêu hóa.
• Oxalate là một chất khác cũng góp phần hình thành sỏi thận.

- Ảnh hưởng đến pH nước tiểu:

• Chế độ ăn nhiều muối có thể làm thay đổi độ pH của nước tiểu, khiến nước tiểu trở nên axit hơn.
• Môi trường axit trong nước tiểu tạo điều kiện cho hình thành tinh thể canxi oxalate, dẫn đến sỏi thận.

- Gây ra các vấn đề sức khỏe khác:

• Ăn mặn có thể dẫn đến một số vấn đề sức khỏe khác như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, bệnh thận.
• Những vấn đề sức khỏe này cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ hình thành sỏi thận.

III. Hạn chế ăn mặn để phòng ngừa sỏi thận

Một trong những biện pháp phòng ngừa sỏi thận hiệu quả nhất là hạn chế ăn mặn. Để phòng ngừa sỏi thận, bạn nên:

• Hạn chế lượng muối nạp vào cơ thể mỗi ngày. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lượng muối tối đa mỗi người nên tiêu thụ mỗi ngày là dưới 5 gram.
• Hạn chế sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp, đồ ăn nhanh vì những thực phẩm này thường chứa nhiều muối.
• Nêm nếm thức ăn bằng các loại gia vị khác thay vì muối như chanh, ớt, tiêu, tỏi, v.v.
• Đọc kỹ thành phần dinh dưỡng trên bao bì thực phẩm trước khi mua.
• Thay đổi thói quen ăn uống để có chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh.

IV. Lời khuyên dinh dưỡng cho người có nguy cơ sỏi thận

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị sỏi thận. Dưới đây là một số lời khuyên dinh dưỡng dành cho người có nguy cơ sỏi thận:

 - Uống nhiều nước:

• Nước giúp đào thải các chất cặn bã và độc tố ra khỏi cơ thể, bao gồm cả canxi và oxalate, hai thành phần chính hình thành sỏi thận.
• Nên uống ít nhất 2-3 lít nước mỗi ngày.
• Bạn có thể uống nước lọc, nước trái cây, trà thảo mộc hoặc súp.

Hạn chế ăn mặn, bổ sung nhiều trái cây trong thực đơn

- Hạn chế ăn mặn:

• Ăn nhiều muối có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận.
• Nên hạn chế lượng muối nạp vào cơ thể dưới 5 gram mỗi ngày.
• Hạn chế sử dụng các loại gia vị mặn như nước mắm, nước tương, bột canh, mì chính.
• Đọc kỹ nhãn thực phẩm để biết hàm lượng muối trong từng sản phẩm.
• Tự nấu ăn tại nhà để kiểm soát lượng muối trong thức ăn.
• Sử dụng các loại thảo mộc và gia vị tự nhiên để tăng hương vị cho món ăn thay vì muối.

 - Giảm lượng oxalate:

• Oxalate là một chất có thể kết hợp với canxi để tạo thành sỏi thận.
• Một số thực phẩm giàu oxalate bao gồm:
• Rau bina, củ cải, súp lơ xanh, măng tây, cà rốt
• Socola, trà, cà phê
• Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó, hạt điều
• Củ dền, khoai lang, khoai tây
• Dâu tây, nho, mâm xôi

Nên hạn chế tiêu thụ các thực phẩm này hoặc ăn với lượng vừa phải.

 - Bổ sung canxi hợp lý:

• Canxi là một khoáng chất thiết yếu cho cơ thể, tuy nhiên, lượng canxi dư thừa có thể dẫn đến hình thành sỏi.
• Nên bổ sung canxi từ thực phẩm thay vì sử dụng thực phẩm chức năng.
• Một số thực phẩm giàu canxi bao gồm:
• Sữa, sữa chua, phô mai
• Cá hồi, cá mòi, cá thu
• Rau xanh đậm như cải xoăn, bông cải xanh
• Các loại đậu như đậu phụ, đậu lăng

Nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định lượng canxi phù hợp với nhu cầu của cơ thể.

 - Ăn nhiều trái cây và rau quả:

• Trái cây và rau quả chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ có lợi cho sức khỏe, giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi.
• Nên ăn ít nhất 5 phần trái cây và rau quả mỗi ngày.

 - Duy trì cân nặng hợp lý:

• Béo phì là một yếu tố nguy cơ hình thành sỏi thận.
• Giảm cân và duy trì cân nặng hợp lý bằng cách kết hợp chế độ ăn uống khoa học và tập luyện thể dục thể thao thường xuyên.

 - Hạn chế uống rượu bia:

• Uống nhiều rượu bia có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận.
• Nên hạn chế hoặc tốt nhất là bỏ rượu bia để bảo vệ sức khỏe tiết niệu.

- Theo dõi sức khỏe định kỳ:

• Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo sỏi thận và có biện pháp phòng ngừa kịp thời.

Ăn mặn là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến hình thành sỏi thận. Do đó, để bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe hệ tiết niệu, bạn nên hạn chế ăn mặn và áp dụng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh. Hãy thay đổi thói quen ăn uống và lối sống để bảo vệ sức khỏe bản thân và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn!

Nguồn bài viết: Tổng hợp

||Tham khảo bài viết khác:

• Sỏi thận có được ăn ổi không? Giải đáp thắc mắc!
• Sỏi thận nên ăn gì? Top 7+ thực phẩm hàng đầu đừng bỏ qua!
• Cách trị sỏi thận bằng quả dứa tại nhà cực dễ hiệu quả